![](/media/lib/452/n-rozmowa-33f46d632ca305a7457a4426d0b554c6.jpg)
Lekkkki czy lek/ki? Polacy wolą przedłużać podwójne spółgłoski, niż je rozdzielać
19 kwietnia 2021, 09:51Lek/ki czy lekkkki? Rozdzielić czy przedłużyć? Polacy preferują drugi z tych sposobów, choć to ten pierwszy jest unikatowy na tle innych języków – wyjaśnia zajmujący się akustyką geminat spółgłoskowych dr hab. Arkadiusz Rojczyk z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
![](/media/lib/452/n-blastochimera-99c73d1ba1a10768afa1af9b7fb0ca92.jpg)
Pierwszy małpio-ludzki embrion wywołał spór o zwierzęce chimery
16 kwietnia 2021, 12:04Po raz pierwszy w historii wyhodowano i utrzymano przy życiu małpi embrion zawierający ludzkie komórki. Z najnowszego numeru Cell dowiadujemy się, że chińsko-amerykańsko-hiszpański zespół naukowy wprowadził ludzkie komórki macierzyste do małpich embrionów i obserwował, jak się one rozwijają
![](/media/lib/451/n-flora-c02ec3f4028b9daec33f7dbdbcb71d5a.jpg)
Leonardo czy nie? Po ponad 100 latach rozstrzygnięto spór o autorstwo Flory
16 kwietnia 2021, 04:43W 1909 roku Berlińskie Muzeum Królewskie (Berlin Royal Museum) kupiło woskowe popiersie Flory. Na dzieło wydano aż 185 000 goldmarek, gdyż jego autorem miał być sam Leonardo. Zakup od razu wywołał burzę w świecie sztuki. W ciągu zaledwie 2 lat od zakupu w całej Europie ukazało się 730 artykułów, których autorzy sprzeczali się o autorstwo dzieła
![](/media/lib/450/n-eksperyment-fa0591ff112567a5d7b3b717420b1589.jpg)
Ditlenek tytanu bohaterem pierwszych badań IFJ PAN na krakowskim synchrotronie
2 kwietnia 2021, 10:54Ditlenek tytanu jest dziś praktycznie wszechobecny, co wcale nie oznacza, że ludzkość poznała już jego wszystkie właściwości. Realizująca projekt badawczy na synchrotronie SOLARIS grupa naukowców z Instytutu Fizyki Jądrowej Polskiej Akademii Nauk zdołała rzucić nieco światła na szczegóły procesów utleniania zewnętrznych warstw próbek tytanowych oraz związane z nimi zmiany w strukturze elektronowej tego materiału.
![](/media/lib/449/n-punktkrytyczny1-5fb175e88293d53a2a7413b7865ad818.jpg)
Uniwersytet Jagielloński rozpoczyna naukowy talk-show
29 marca 2021, 06:18Uniwersytet Jagielloński startuje z pierwszym w Polsce naukowym talk-show „Punkt krytyczny". Tematem pierwszego spotkania będą ekstremizmy. Odbędzie się ono w środę 31 marca - również online.
![](/media/lib/151/n-czarnadziura-3fa38b822de29679ca22c25a9dd83ff3.jpg)
Mamy dowód, że supermasywne czarne dziury mogą się poruszać niezależnie od swojej galaktyki
15 marca 2021, 04:38Naukowcy od dawna wysuwali hipotezy mówiące, że supermasywne czarne dziury mogą się poruszać niezależnie od swoich galaktyk. Jednak zaobserwowanie tego zjawiska było niezwykle trudne. Do niedawna. Astronomowie z Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics poinformowali właśnie na łamach Astrophysical Journal o zdobyciu najsilniejszego dowodu na przemieszczającą się supermasywną czarną dziurę.
![](/media/lib/264/n-czarnadziura-02cead5e049838c475f511a86d2d60d2.jpg)
Czarne dziury z ciemnej materii? Nowa hipoteza wyjaśnia powstawanie supermasywnych czarnych dziur
25 lutego 2021, 09:22Na łamach Monthly Notices of the Royal Astronomical Society pojawiły się wyniki nowego teoretycznego studium mechanizmu powstawania supermasywnych czarnych dziur. Jego autorzy, międzynarodowy zespół naukowy, twierdzą, że supermasywne czarne dziury nie muszą powstawać ze zwykłej materii, a mogą tworzyć się bezpośrednio z ciemnej materii.
![](/media/lib/443/n-sekenenre-tao-344a8f61b62e958297b92d8547a1e474.jpg)
Badania tomograficzne ujawniły nowe szczegóły dot. śmierci Sekenenre Tao - walecznego faraona
17 lutego 2021, 17:17Skany tomografii komputerowej (TK) wskazały na okoliczności śmierci Sekenenre Tao - faraona XVII dynastii tebańskiej, panującego w XVI w. p.n.e. Władca zginął w pobliżu pola bitwy, został ceremonialnie stracony przez kilka osób za pomocą hyksoskiej broni. Balsamiści umiejętnie ukryli niektóre z ran głowy, co sugeruje, że ciało faraona zostało poddane profesjonalnej mumifikacji (mimo słabego zachowania mumii).
![](/media/lib/441/n-purpura1-b9dd7983aae7b376eb6e4282fa102c37.jpg)
Purpura biblijnych królów. W Izraelu odkryto fragmenty tkanin z czasów Dawida i Salomona
29 stycznia 2021, 13:26Tron uczynił sobie król Salomon z drzewa libańskiego [...] siedzenie wyścielone purpurą, a wnętrze wykładane hebanem, czytamy w Pieśni nad Pieśniami. I to właśnie królewska purpura jest znaleziskiem, które zaskoczyło naukowców badających tkaniny z Doliny Timna w Izraelu. Po raz pierwszy odkryto zafarbowaną na purpurowo tkaninę, pochodzącą z czasów króla Dawida i Salomona.
![](/media/lib/439/n-monarchy-959e7ec74ccc92e702695944125abd28.jpg)
Monarchy na skraju zagłady
20 stycznia 2021, 09:48Zachodnia populacja monarchów – pięknych motyli znanych ze spektakularnej migracji – znalazła się na skraju zagłady. Już przed trzema laty informowaliśmy, że populacja ta zanika w błyskawicznym tempie. Wówczas liczba motyli wynosiła 300 000. Ostatnie liczenie wykazało, że doszło do gwałtownego załamania populacji.